Oficieel zijn zeepaardjes als “kwetsbaar” weergegeven op de fameuze rode lijst van dierensoorten die het niet zo goed doen. Er zijn twee grote problemen waardoor zeepaardjes verdwijnen in de natuur. Ten eerste is er het verdwijnen van hun natuurlijke biotopen. Dit zijn koraalriffen, mangroves, riviermondingen en zeegrasvelden.
Ten tweede worden zeepaardjes ook actief gevist. In 1995 zijn er officieel 20 miljoen zeepaardjes verhandeld voor de medicijnenindustrie alleen. Dit is 95% van alle verhandelde zeepaardjes. Vooral in de zogenaamde Chinese medicijnen worden er veel zeepaardjes verwerkt. Verder worden zeepaardjes gevist om te houden in aquaria. Als je echter rekening houdt met het feit dat zeepaardjes enkel levend voedsel eten en gemakkelijk vatbaar zijn voor ziektes, merk je dat het houden van zeepaardjes alleen aan zeer ervaren aquariahouders weggelegd is. Veel zeepaardjes die in aquaria gehouden worden sterven dan ook redelijk snel. Een derde bron van vangst is voor de consumptie. Dit is echter de kleinste bron van de drie. Tot slot worden zeepaardjes bovengehaald als bijvangst, bijvoorbeeld aan de fuiken van de kreeftenvangst.
Is deze vangst een probleem voor de instandhouding van zeepaardjes? Uit de praktijk blijkt dit het geval te zijn. In 5 jaar tijd is er een terugloop in de vangst gemeld die op sommige plaatsen tot 70% opgelopen is. Hierdoor gaat men steeds kleinere en zelfs onvolwassen exemplaren vangen. Het grote probleem bij deze vangst is dat zeepaardjes zich slechts langzaam voortplanten. Verder blijven ze ook zeer trouw aan een territorium waardoor herkolonisatie maar traag gebeurd. Als klap op de vuurpijl is de vraag naar zeepaardjes onverzadigbaar. Deze vraag is de laatste jaren maar blijven groeien terwijl hoeveelheid zeepaardjes achteruit ging.
Moeten we dan pessimistisch zijn voor het voortbestaan van deze wonderlijke diertjes? Neen! Maar we moeten wel voorzichtig zijn. Gelukkig is de situatie niet zo dramatisch dat we geen creatieve en constructieve maatregelen kunnen treffen met alle betrokken partijen. Vanuit Project Seahorse doet men veel moeite om met alle betrokken partijen rond de tafel te zitten en oplossingen uit te werken die voor iedereen aanvaardbaar zijn. Zo is men bijvoorbeeld gaan praten met de geneesheren in Hong Kong om oplossingen te zoeken. De evaluatie van dit project was positief voor alle betrokken partijen waardoor men bijvoorbeeld in de toekomst zal proberen de handel in zeepaardjes beter in kaart te brengen en te zoeken naar een vervanging van zeepaardjes in de geneesmiddelen. Men is ook van plan meer onderzoek te doen naar de heilzame bestanddelen in zeepaardjes zodat dezen eventueel gewonnen kunnen worden uit meer duurzame producten.
Ook heeft Project Seahorse een zeer succesvol project lopen in de Filipijnen (een van de belangrijkste exporterende landen). Hierbij heeft men met de vissers, voor wie de vangst op zeepaardjes de belangrijkste bron van inkomen is, afgesproken dat gevangen zwangere exemplaren op speciale riffen worden uitgezet. Nadat deze mannetjes hun kleintjes ter wereld gebracht hebben, vangt men ze terug. Hierdoor zijn ze waardevoller geworden omdat ze nu volwassen zijn en dus groter en tevens zijn de embryo's niet verloren gegaan.
Met deze en nog andere initiatieven, hoopt men dat men een duurzame handel in zeepaardjes kan opgezet worden. Enkel op deze manier kan worden voorkomen dat deze fascinerende dieren niet voor altijd verdwijnen.
Wil je meer weten, ga dan kijken naar de bronnen waarop deze verhandeling gebaseerd is.